Różnice między opinią a ekspertyzą budowlaną
W branży budowniczej funkcjonują dwa podstawowe terminy określające sposób oceny stanu budowli, które wydają upoważnieni do tego eksperci. Są to: ekspertyza i opinia budowlana. Pomimo, iż obydwa wyrazy mogą mieć dla laika identyczne znaczenie, nie można dać się zwieść pozorom. W rzeczywistości obydwa tryby oceniania użyteczności budowli różnią się od siebie w podstawowych aspektach. Dlatego więc warto bliżej przyjrzeć się omawianemu zagadnieniu i rozgraniczyć oba pojęcia.
Rozbieżności zaczynają się już, kiedy przyjrzymy się zakresowi czynności, które towarzyszą opisywanym terminom. Opinia budowlana przeprowadzona przez eksperta, opiera się na wynikach oględzin stanu budynku oraz na przeglądzie wymaganej dokumentacji. Można zatem stwierdzić, iż jest to ocenienie “widocznego” stanu budowli lub jej rzucających się w oczy niedociągnięć.
Ekspertyza budowlana jest opracowaniem zdecydowanie szerszym. Obejmuje naoczne oględziny budynku (jak w przypadku wydania opinii budowlanej), ale również wiąże się z przeprowadzeniem dodatkowych badań i pomiarów specjalistycznych, które są sprawdzalne i znajdują swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości. Zalicza się do nich np. obliczenie nośności elementów budowli wystawionych na największe obciążenie (m. in.: fundamenty, ściany, nadproża), szczegółowe oględziny pozostałych ważniejszych części konstrukcji oraz wykonanie rysunków technicznych ilustrujących wyniki badań danego obiektu. Zatem przeprowadzenie ekspertyzy wiąże się z koniecznością wydania dodatkowej dokumentacji, o wiele bardziej szczegółowej, aniżeli w wypadku zwykłej opinii budowlanej.
Ze względu na różnice w zakresie pracy potrzebnej do wykonania opisanych procesów badawczych, cena przeprowadzenia ekspertyzy jest przeważnie wyższa od wydania opinii budowlanej. Decyzja, czy zostanie wystawiona opinia czy ekspertyza danego budynku zależy przede wszystkim od fachowca dokonującego oględzin. Może się więc okazać, iż ograniczy się tylko do wydania opinii budowlanej, jeśli nie znajdzie większych uchybień czy innych przesłanek ku przeprowadzeniu dokładniejszych badań.
Istnieją jednak okoliczności, w których ekspertyza musi zostać przeprowadzona. Są to: naruszenie konstrukcji nośnej budynku (np. popękanie ścian i stropu, bądź inne widoczne poważne uszkodzenia), modernizacja budynku lub gdy planowana jest zmiana sposobu jego użytkowania (np. zmiana przeznaczenia z obiektu mieszkalnego w sklep). W takich przypadkach wydanie pozytywnej ekspertyzy jest konieczne do uzyskania zgody na dalsze użytkowanie budynku.
Odmienności są obecne również w statusie wyników badań. W przypadku opinii, wydawane jest zalecenie dot. dalszego postępowania z badanym obiektem. Ekspertyzę kończy sformułowanie wniosków stanowiących ciąg przyczynowo – skutkowy wystąpienia wykrytych zaniedbań czy uchybień, zaś jej wyniki są podstawą przeprowadzenia zalecanych przez rzeczoznawcę budowlanego następnych kroków, które mają na celu usunięcie usterek.
Opinia budowlana i ekspertyza różnią się również pod względem statusu prawnego osób, które są uprawnione do przeprowadzenia tego rodzaju oględzin. W przypadku opinii może to być technik lub inżynier budownictwa. Jednak ekspertyza może zostać przeprowadzona tylko przez odpowiednio wykwalifikowanych fachowców. Są nimi tzw. rzeczoznawcy budowlani. Jeśli więc wydanie ekspertyzy jest konieczne, należy się skierować do wydziału budowlanego urzędu wojewódzkich lub zasięgnąć informacji w Centralnym Rejestrze Rzeczoznawców Budowlanych, który działa przy Głównym Urzędzie Nadzoru Budowlanego. Te dwie instytucje posiadają dane nt. rzeczoznawców budowlanych zarejestrowanych w okolicy, co ułatwia skontaktowanie się z fachowcem i zapoznanie się z jego kwalifikacjami. Identyfikacja rzeczoznawcy jest również możliwa na podstawie numeru, który jest zamieszczony na jego imiennej pieczątce.
Powyższy artykuł w kilku spójnych punktach przedstawia różnice, jakie występują pomiędzy opinią a ekspertyzą budowlaną. Jak widać, oba pojęcia, pomimo pozornej synonimiczności, w rzeczywistości są od siebie bardzo odmienne. Różnice są obecne w najbardziej elementarnych kwestiach: w zakresie czynności procesowych, ceny przeprowadzenia oględzin oraz organów uprawnionych do przeprowadzenia badania. Bardzo wyraźnie więc widać, iż nie można w żadnym wypadku uważać opisywanych form oceny stanu przydatności budynku za tożsame.